بهداشت دهان و دندان نوجوانان

مراقبت دهانی نوجوانان از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. سنین نوجوانی با تغییرات قابل توجهی نظیر بلوغ و پدیدار شدن دندان عقل همراه است.

اختلال و بی نظمی در غذا خوردن از مشکلات شایع دوران نوجوانی است و می‌تواند سلامت دهان را با خطر مواجه کند. عادات غذایی و رفتاری اشتباه، زمینه ساز مشکلاتی نظیر پوسیدگی دندان و چاقی هستند. مصرف بی‌رویه تنقلات و میان وعده‌های شیرین، چسبناک و فاقد مواد مغذی، سیگار کشیدن و اختلال و بی نظمی در غذا خوردن از عمده‌ترین عادات ناپسند و در عین حال، رایج در میان نوجوانان است.

تنفس بد بو و بروز تغییراتی در ظاهر صورت هم از پیامدهای بلوغ به حساب می‌آیند. در این سنین، برای مرتب کردن دندان‌ها و سایر مشکلات فک نوجوانان، استفاده از بریس ها و ارتودنسی تجویز می‌شود. این امر، با وجود تأثیرات مثبت در بهبود ساختار فک و صورت، کار مراقبت دهانی نوجوانان و رسیدگی روزمره به مینای دندان را پیچیده‌تر می‌کند.
دانستن
عوارض استفاده از پیرسینگ

بسیاری از نوجوانان به انجام رفتارهای پرخطری نظیر پیرسینگ زبان تمایل پیدا می‌کنند. انجام این کار، موجب تجمع باکتری‌ها در اطراف پیرسینگ می‌شود. به این ترتیب، احتمال بروز عفونت زبان و در مواردی عفونت خون افزایش می‌یابد. این امر، مشکلات متعددی را در زمینه مراقبت دهانی نوجوانان و حفاظت از سلامت عمومی بدن ایجاد می‌کند. به علاوه، شکستگی فلز ممکن است روند بلع را دچار اختلال کرده یا شکستگی دندان را به دنبال داشته باشد. پیرسینگ زبان، خطر ابتلا به بیماری‌های لثه، خونریزی غیرقابل کنترل، هپاتیت B و C و HIV را افزایش می‌دهد.
مصرف دخانیات و سیگار کشیدن

مصرف دخانیات علاوه بر افزایش احتمال ابتلا به بیماری‌های تنفسی و قلبی-عروقی و سرطان ریه، برای سلامت دهان و دندان نیز بسیار زیان آور است. نیکوتین موجود در سیگار، جریان خون دهان را محدود می‌کند. این امر از اصلی‌ترین دلایل تکثیر و تجمع باکتری در دهان و ایجاد پلاک به حساب می‌آید. پلاک مهم‌ترین عامل پوسیدگی و بوی نامطبوع دهان است. از عمده‌ترین مضرات مصرف دخانیات و سیگار می‌توان موارد زیر را نام برد :

    بوی نامطبوع دهان
    طولانی‌تر شدن روند بهبود پس از انجام عملیات دندانپزشکی
    زرد شدن دندان‌ها
    افزایش احتمال سرطان دهان
    خونریزی لثه
    پوسیدگی دندان
    خشکی دهان

ارتودنسی کردن

دوران بلوغ با ایجاد تغییرات قابل توجهی در ساختار استخوان‌های بدن، صورت و فک همراه است. به علاوه، بیرون آمدن دندان‌های عقل هم از شایع‌ترین اتفاقاتی است که در دوران نوجوانی روی می‌دهد. مجموعه این عوامل، ممکن است نظم و ترتیب دندان‌ها و شکل فک را دچار اختلال کند. در چنین مواردی، ارتودنسی و استفاده از بریس‌ها تجویز می‌شود. بهترین زمان برای انجام ارتودنسی، سنین ۱۱ تا ۱۵ سالگی است.
کشیدن دندان عقل

در اغلب مواقع، دندان‌های عقل به تدریج در سنین نوجوانی ظاهر می‌شوند. فک اغلب افراد از فضای کافی برای جا دادن این دندان‌ها برخوردار نیست. به همین دلیل، رشد دندان عقل، اغلب با بر هم خوردن نظم دندان‌های دائمی همراه است. به علاوه، قرار گرفتن این دندان‌ها در دور افتاده‌ترین نقاط دهان، کار مراقبت دهانی نوجوانان و مسواک زدن دندان عقل را دشوار می‌کند. این امر باعث پوسیدگی زود هنگام این دندان‌ها و ایجاد مشکلات ثانویه می‌شود. کشیدن دندان عقل از رایج‌ترین راه کارهایی است که دندانپزشکان در چنین مواردی توصیه می‌کنند.
بوی بد دهان

در این سنین، بوی بد دهان ممکن است در اثر تغییرات هورمونی یا کافی نبودن مراقبت دهانی نوجوانان باشد. در مواردی، ممکن است این امر از مشکلاتی نظیر اختلال و بی نظمی در غذا خوردن یا عفونت پالپ دندان ناشی شود.
برنامه ریزی
اقدامات لازم بعد از کشیدن دندان عقل :

    کشیدن دندان عقل در سنین نوجوانی از بر هم خوردن نظم و ترتیب دندان‌های دائمی و تجمع باکتری در مناطق دور افتاده دهان جلوگیری می‌کند.
    پس از کشیدن دندان عقل، استفاده از دهان شویه‌های مخصوص و آنتی باکتریال، کمپرس سرد و داروهای تسکین دهنده نظیر ایبوبروفن و ناپروکسن برای کاهش درد، التهاب و تورم توصیه می‌شود.
    مسواک زدن و نخ دندان کشیدن منظم از جمله روش‌های موثر برای مراقبت از دندان‌ها و لثه‌ها به شمار می‌رود. این کار باید روزی دو بار انجام شود.

ارتودنسی:

    ارتودنسی و قرار دادن بریس از راه کارهای تأثیرگذار برای منظم کردن دندان و شکل گیری فک به حساب می‌آید. با این حال، انجام این کار می‌تواند مراقبت دهانی نوجوانان را پیچیده‌تر کند. بنابراین، در این شرایط، توصیه می‌شود روند رسیدگی به دندان و رعایت بهداشت دهان با دقت بیش‌تری انجام گرفته و حداقل دو بار در روز از مسواک و نخ دندان استفاده شود.

استفاده از گارد دندان:

    استفاده از گارد دندان از بهترین روش‌های مراقبت دهانی نوجوانان در هنگام انجام ورزش‌هایی نظیر فوتبال، بسکتبال و حتی دوچرخه‌سواری به حساب می‌آید.

با توجه به آن چه گفته شد، از جمله اقدامات و عادات تاثیرگذار برای حفظ بهداشت دهان نوجوانان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

    مراجعه سالیانه و منظم به پزشک و انجام مشاوره های دندانپزشکی از بهترین روش‌های جلوگیری از عفونت و التهاب لثه و پالپ دندان به حساب می‌آید. این‌ها از مهم‌ترین عوامل ایجاد بوی بد دهان محسوب می‌‌شوند. در عین حال، استفاده مرتب از دهان شویه‌های حاوی فلوراید و مواد خوش بو کننده نیز از دیگر راه کارهایی است که برای مقابله با بوی نامطبوع دهان و مراقبت دهانی نوجوانان پیشنهاد می‌شود.